Starostwo Olsztyńskie podało do wiadomości, że prace nad kolejnym etapem odnowy historycznej synagogi w Barczewie będą trwać do końca przyszłego roku. Zabytkowy budynek z XIX wieku ma ulec przekształceniu w miejsce, które przez cały rok będzie promować kulturę warmińską, po zakończeniu prac renowacyjnych.
Umowa podpisana z firmą prowadzącą prace konserwatorskie i restauratorskie zakłada, że mają one potrwać 14 miesięcy. Teren budowy zostanie przekazany wykonawcy już w nadchodzącym tygodniu.
Podczas lata tego roku ukończono pierwszy etap prac renowacyjnych, obejmujący m.in. remont dachu, wzmocnienie fundamentów oraz prace wykonywane we wnętrzu budynku. Druga faza projektu obejmuje odnowę elewacji, renowację stolarki okiennej i drzwiowej oraz prace konserwatorskie mykwy – rytualnej łaźni. W planach jest także przebudowa pomieszczeń pomocniczych oraz zagospodarowanie terenu wokół synagogi.
Władze powiatu planują wznowić działalność artystyczną w tym budynku jeszcze w tym roku. Finał całego przedsięwzięcia zaplanowany jest na koniec 2025 roku. Po zakończeniu prac, budynek stanie się całorocznym centrum wspierającym kulturę warmińską, pełniąc funkcję siedziby galerii powiatowej „Synagoga”, gdzie będą organizowane wystawy i koncerty.
Obecne prace są możliwe dzięki dofinansowaniu otrzymanemu z Programu Odbudowy Zabytków rządu, w wysokości prawie 1,2 miliona złotych. Poprzedni etap kosztował ponad 2,2 miliona złotych, z czego milion złotych pochodził z grantu zdobytego w konkursie „Nasz zabytek”, prowadzonym przez fundację Most the Most. Reszta funduszy pochodziła z budżetu powiatu.
Synagoga w Barczewie została wybudowana w połowie XIX wieku. W 1937 roku, gmina żydowska sprzedała ją prywatnym osobom, co prawdopodobnie uratowało budynek od zniszczenia przez Niemców podczas nocy kryształowej. Podczas II wojny światowej, hitlerowcy przekształcili go w więzienie. Obiekt przez długi czas po wojnie pozostawał nieużytkowany i niszczał.
W latach 1976-1978 przeprowadzono gruntowny remont budynku, a następnie urządzono tam oddział Muzeum Warmii i Mazur, a potem Centrum Tkactwa Warmii i Mazur. Od tego czasu obiekt jest pod opieką Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze” w Olsztynie, które prowadzi tu Galerię Sztuki „Synagoga”. Od roku 2021 właścicielem synagogi jest Powiat Olsztyński.